Ուշադրության կենտրոնում հայ գիտնականների փորձն է  

​

​

    Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունում անցկացված նստեցված հողերի մելիորացիայի հիմնախնդիրների միջազգային սիմպոզիումին, որին մասնակցում էին գիտնականներ և մասնագետներ Ավստրալիայից, Հունգարիայի Ժողովրդական Հանրապետությունից, Նիդեռլանդներից, Իրանից, Հնդկաստանից, Կանադայից, Մեքսիկայից, Ճապոնիայից, ՍՖՀՀ-ից։ Մասնակցել են ԱՄՆ-ը և այլ երկրներ, հայրենական մելիորատիվ գիտությունը ներկայացնում էր ՀԽՍՀ Գյուղատնտեսության նախարարության Հողագիտության և ագրոքիմիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի տնօրեն Գ. Նրա «Էքսպրես մեթոդը սոդայի սոլոնեցես-աղի ճահիճների մելիորացիայի էքսպրես մեթոդ» զեկույցը առաջացրեց գիտնականների ամենաբուռն հետաքրքրությունը։  ԱՄՆ գիտնականներ. Հունգարիա,  Հարավսլավիա, Չինաստան և այլ երկրներ։

   Սիմպոզիումի մասնակիցները հնարավորություն ունեցան դիտելու «Երկրի նորացումը» գունավոր գիտահանրամատչելի ֆիլմը, որում ներկայացված է

Արարատի սոլոնեցիկ հողերի քիմիական մելիորացիայի տեխնոլոգիան

համալրում.

    «Աշխարհում հողերի աղակալումը տագնապալի չափեր է ստացել. մեր մոլորակի տարբեր շրջաններում այսօր մոտավորապես 950 միլիոն հեկտարը այս կամ այն չափով գերհագեցված է աղերով»,- «Արմենպրես»-ի թղթակցին ասաց Գ. Պետրոսյանը: — Հողերի աղակալման աճող մասշտաբները և հատկապես ոռոգման զարգացման հետ կապված մտահոգված են աշխարհի շատ երկրներում։ Այդ իսկ պատճառով նրանցից յուրաքանչյուրում, կախված հողակլիմայական պայմաններից ու տնտեսական հնարավորություններից, մշակվում և գործնականում կիրառվում են աղակալված հողերի ռեկուլտիվացիայի տարբեր մեթոդներ։  Աշխարհի բազմաթիվ երկրների գիտնականներ հավաքվել էին մելիորացիայի կուտակված փորձը փոխանակելու և հողի երկրորդային աղակալումը կանխելու հնարավոր ուղիները քննարկելու համար։

​

    Սիմպոզիումի մասնակիցների հետաքրքրությունը հայկական փորձի նկատմամբ մեծապես պայմանավորված էր նրանով, որ ածիկի հողերի ռեկուլտիվացման համար լայնորեն կիրառվող գիպսը հիմնարար ռեկուլտիվացիա չի ապահովում, և գիպսի գործընթացը պետք է պարբերաբար կրկնվի 8-10 տարին մեկ: Մինչդեռ Հայաստանում օգտագործվող մելիորանտները, արդյունաբերական թափոնները՝ ծախսած ծծմբաթթուն և երկաթի սուլֆատը ապահովում են արդյունավետ մելիորացիա և   հետեւողական  աճեցվող մշակաբույսերի բերքատվությունը.

​

    Թախ, եթե ռեկուլտիվացիոն հողերի գյուղատնտեսական օգտագործման առաջին տարիներին մեկ հեկտարից ստանում էինք 20-25 ցենտներ աշնանացան ցորեն, ապա այսօր վերցնում ենք.  50-60 թթ  առվույտի բերքատվությունը 80-70-ից հասել է 150-160 ցենտների, խաղողի՝ 60-70-ից 150-200 ցենտների մեկ հեկտարից և այլն բոլոր մշակաբույսերի համար։ Եթե հանրապետությունում մեկ ոռոգվող հեկտարի արտադրության միջին արժեքը տատանվում է 1100-1200 ռուբլու սահմաններում, ապա ինստիտուտի ռեկուլտիվացիոն կայանի 200 հեկտարից յուրաքանչյուրի վրա այն մոտավորապես երեք անգամ ավելի է։

​

   Այս տվյալները, ամփոփելով Գ.Պետրոսյանը, մեծ տպավորություն թողեցին սիմպոզիումի մասնակիցների վրա, որոնց համար այն հետաքրքիր էր.

տեղեկանում ենք, որ ռեկուլտիվացիոն կայանում ստացված շահույթի շնորհիվ ինստիտուտը երկու տարի է, ինչ հրաժարվում է պետբյուջեի միջոցներից։

(Արմենպրես)